Gék werd Hans ervan. Hij zat vanavond anderhalf uur te lezen, eerst de krant van vandaag en daarna een tijdschrift dat vanmorgen in z’n brievenbus was gerold, en het leek wel of hij langzamerhand in een ander land woonde. De laatste vijf minuten bladerde hij nog even snel de pagina’s door die hij daarstraks uitvoeriger had gelezen, en hij kwam daar in totaal maar liefst vierentwintig Engelse – of Amerikaanse? – woorden tegen. En als het nu nog een beetje normale Engelse woorden waren, dan zou hij er niet zoveel problemen mee hebben, maar hij wist zeker dat het bijna allemaal spiksplinternieuwe Engelse woorden waren. Alsof ze de laatste maanden waren uitgevonden of verzonnen om alle buitenlanders nieuwsgieriger te maken of op een dwaalspoor te zetten. Brrrrr…..
Sinds hoelang bestaan woorden zoals powerkick, kettlebells en coolingdown eigenlijk? Waarom werd patat tot een paar jaar geleden in een gewone patatpan gebakken en doe je dat nu in een airfryer? Wie heeft z’n schoenen de deur uitgeschopt en vervangen door sneakers? Waarom kon je vroeger gewoon hurken en moet je nu squatten? Waarom kon je toen gewoon een soort kikvorsbeweging maken maar moet dat nu een burpees zijn? Krijg jij een boost van die boots, en vind je nu ook alles en alles shit? Welke sufferd koopt er tegenwoordig geen suv? En wil jij persé weten wat de must haves voor dit jaar zijn? Waarom heb je crowdfunding nog nooit gevonden? Wat kon je je vroeger erbij voorstellen als iemand het over koekkies had? En ga zo maar door: vierentwintig keer op één avond….
Toen hij met dit probleem naar bed ging en zich eerst in de badkamer nog wat wilde opfrissen, werd hij daar helemaal door het Britse leger overvallen: care: moisture care en zelfs – en dat was eigenlijk zijn schrik van de dag – Intensive Care. Die had je toch alleen in een ziekenhuis na héél ernstige operaties? En dat staat nu allemaal tussen de shower mousse, de gentle whitening, de soin hydratant, de aloe sooth en de fragance free op het spiegelplankje in de badkamer… En wat ook best moeilijk was: Dove men+care! Alsof de zorg alleen voor slechthorende mannen was…..
Een week of zes geleden was het zover gekomen dat hij in het zijvak van zijn leesstoel een Engels woordenboek had neergelegd, zodat hij in noodgevallen onmiddellijk de oplossing van zijn probleem kon opzoeken. En hoewel hij erop had gerekend dat hij met dat boek inderdaad al zijn problemen op dat gebied kon oplossen, mocht hij toch nog een keer overrekenen: zijn woordenboek was vijftien jaar oud en dan loop je tegenwoordig behoorlijk achter. Dat loste hij op door een extra taallijst te maken: elk Engels woord dat hij in een krant of tijdschrift tegenkwam en niet onmiddellijk begreep, schreef hij op in een notitieboekje, inclusief de meest logische betekenis, voorzover hij die vinden kon. Als hij er dan met zijn woordenboek niet uitkwam, zocht hij op zijn computer via Wikipedia naar de juiste betekenis. Zo loste hij dus in zijn avonduren de meeste van zijn taalavonturen wel op en die taallijst nam hij voortaan elke avond voordat hij de krant of een tijdschrift ging lezen, even door zodat hij zich aan nieuwe taalavonturen kon wagen. Toen hij vanavond om tien voor half elf het tijdschrift weglegde, was die lijst dus weer een heel stuk langer geworden. Geen wonder dat hij er gek van werd. En als hij dat constateerde, werd hij steeds banger dat dat alleen maar erger en erger zou worden. Het leek wel een soort britfobie.

Een paar maanden geleden had Hans zich een keer afgevraagd of het aan hem lag dat hij zoveel moeite met die ontwikkeling had. Of hij zich langzamerhand een buitenstaander voelde, of hij echt nog wel in Nederland woonde? Hij had die gedachte snel van zich afgezet, omdat het nog niet zo heel lang geleden was dat hij namens zijn werkgever een belangrijke Europese conferentie in Italië had bijgewoond, die – en dat vond hij toen tamelijk normaal – in het Engels werd bedreven. In die drie dagen had hij zeker zes of zeven keer van mede-conferentiegangers een compliment gekregen voor zijn uitstekende Engels en de uitspraak daarvan. Eén Engelsman had hem zelfs gevraagd waar hij in Engeland woonde, een Deen had opgemerkt dat hij Hans twee keer op een klein foutje had betrapt, maar aan zijn uitspraak niet had gemerkt dat hij geen Engelsman was. Hoe kwam het dan dat hij een paar jaar later bij het lezen van een Hollands tijdschrift én in zijn eigen badkamer het gevoel had dat hij geëmigreerd was?
Vorige week had hij een wandeling door het fraaie plaatselijke plantsoen gemaakt, was toen op een bankje gaan zitten en kreeg daar gezelschap van een echtpaar van een jaar of veertig. Nog voordat ze gingen zitten wist hij dat het Engelsen waren, want ze vroegen heel keurig in hun eigen taal of ze… Van hem mocht het, zei hij in het Nederlands en met een echt Nederlandse hoofdknik. Toen ze een paar minuten naast hem zaten, hadden ze het volkomen vanzelfsprekend gevonden dat Hans hun taal sprak en niet andersom. Als hijzelf van plan was zijn volgende vakantie door te brengen in een land waarvan hij de taal niet kende, dan schreef hij zich in de voorafgaande winter in voor een schriftelijke cursus in die taal, zodat hij in die vakantie op z’n minst in die taal de weg kon vragen of te weten komen hoe laat de volgende trein of bus naar die mooie nabije stad zou vertrekken. Op die manier had hij zich in de loop der jaren – naast alles wat hij op dat gebied vroeger op school had geleerd – behoorlijk ingeleefd in verschillende talen die hier minder gebruikelijk waren, zoals Italiaans, Spaans en Portugees. Maar in Nederland had hij nog nooit een toerist uit het buitenland – en zeker niet uit een Engelstalig land – iets in het Nederlands horen zeggen of vragen. In tegendeel: tegenwoordig bedienden langzamerhand de meeste Nederlanders zich in het buitenland van een volledig repertoire Engels…..Zou Nederland heel langzaam aan het verdwijnen zijn, zou hij zich hier over een jaar of tien nog wel thuis voelen? Moeten wij dan zo nodig onze hele taal en – dus – ons hele leven verengelsen? Kan de wereld nog gekker in elkaar zitten? En hoe kon hij daar verandering in aanbrengen?

Twee maanden na zijn ontdekking in de badkamer stonden er op het plankje onder de spiegel geen crémes met Engelse verordeningen zoals Intensive Care meer, maar slechts één gewone flinke pot met – zoals erop stond – lichaamscreme. Heerlijk spul uit een Nederlands bedrijf, dat – voor zover hij tot nu toe had ontdekt – echt voor alle lichaamsdelen die daarvoor in aanmerking komen kon worden gebruikt. Na lang zoeken had hij ook een tube tandpasta gevonden waarop in duidelijk Nederlands werd aangegeven dat je er prima mee kon poetsen. Toen hij dat ook nog kon combineren met het in de badkamer vervangen van verschillende spuitbussen-met-Engels-opschrift door een lekker Hollands stuk zeep uit een papiertje en een prima rollertje om z’n oksels te verfrissen, had hij helemaal een blij gevoel.

Wat hem betreft werd het allemaal britex.

-o-o-